به نقل از «مهر»

قتل ناصرالدین شاه روایت شد

تاریخ انتشار: ۲۵ تیر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۲۳۶۹۰۸

به گزارش خبرنگار مهر، ناصرالدین شاه قاجار در روز پنجشنبه ۱۱ اردیبهشت ۱۲۷۵ شمسی مصادف با ۱۷ ذی القعده ۱۳۱۳ قمری در آستانه پنجاهمین سالگرد سلطنتش به زیارت حرم حضرت عبدالعظیم در شهرری رفته بود که توسط میرزا رضا کرمانی ترور شد و در دم درگذشت.

این واقعه که اکنون ۱۲۷ سال از آن می‌گذرد یکی از مهم‌ترین حوادث سیاسی ایران در یکی دو قرن اخیر است که مورد توجه مورخان و پژوهشگران قرار گرفته و از ابعاد گوناگون بررسی شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

پیکر ناصرالدین شاه از شهرری به تهران آورده شد و در کاخ برلیان غسل و کفن شد و تا یک سال بعد که آرامگاهش آماده شود، در تکیه دولت که خودش ساخته بود، نگهداری شد.

پس از آماده شدن مقبره‌اش در حرم حضرت عبدالعظیم؛ جنازه را به آرامگاه ابدی او منتقل و در همان مکان دفن کردند. اتاق مقبره ناصرالدین شاه در ضلع غربی حرم مطهر پیش از دفن شاه؛ مقبره همسر محبوبش فروغ السلطنه (جیران تجریشی) و پسرش قاسم میرزا بود که پس از دفن وی؛ مقبره شاه شهید و صحن ورودی آن صحن ناصری و ایوان ناصری نامیده شد.

مقبره دارای تزئینات گچبری و آئینه کاری است که ترکیبی از دو شیوه فرنگی و قاجاری بوده و هنوز بخش عمده‌ای از آن پابرجاست و در سال‌های اخیر نیز مرمت شده است.

در ایوان مقبره که در توسعه سال‌های پس از انقلاب جزو حرم مطهر شد کتیبه‌ای نصب بود که با آغاز طرح توسعه از این مکان خارج و به موزه آستان مقدس انتقال یافت این کتیبه شامل روایتی منظوم مشتمل بر ۴۰ بیت است که در ۴۳ قطعه نگاشته شده است.

بهترین خوشنویسان و قطاعی کاران در نوشتن کتیبه نقش داشتند

شعر کتیبه سروده سید علی حکیم معیری متخلص و مشهور به شمس المعالی است و واقعه روز قتل ناصرالدین شاه را با برخی جزئیات تاریخی همچون ورود شاه به حرم مطهر، نیایش و مناجات شاه در آنجا، معرفی قاتل، اشاره به نقش علی اصغرخان امین السلطان در انتقال جنازه شاه از زاویه مقدسه تا تهران کفن و دفن جنازه شاه و به امانت گذاشتن آن در تکیه دولت، انتقال پیکر شاه به حرم و دفن او تا حرکت مظفرالدین شاه از تبریز به تهران و تاجگذاری وی را در ابیاتی ساده و موجز روایت می‌کند.

دستمال خونی

این کتیبه که به خط نستعلیق، دانگ قلم حدود یک و نیم سانتی‌متری بر زمینه طلا نوشته و با تکنیک قطاعی روی مقوایی به رنگ لاجوردی تیره چسبانده شده، اثر استاد مهدی شریف شیرازی است که از خوشنویسان مشهور دوره قاجار به شمار می‌رود و در خوشنویسی و قطاعی استاد بوده و تمام کار آماده سازی کتیبه مذکور هنر دست اوست.

این کتیبه به تاریخ ۱۳۱۷ قمری یعنی ۴ سال پس از واقعه قتل شاه نگاشته و در مقبره او نصب شده است. این کتیبه‌ها در همکاری بین موزه آستان حرم حضرت عبدالعظیم و کاخ گلستان به نمایش درآمد.

کتیبه در معماری اسلامی یک عنصر تزئینی به شمار می‌رود که ممکن است علاوه بر اطلاعات تاریخی واجد برخی معیارهای هنری نیز باشد این کتیبه پیش از آنکه یک عنصر تزئینی و بصری برای هویت بنای مقبره باشد؛ ماجرای یک رخداد تاریخی را برای زائران روایت می‌کند به نظر می‌رسد این نوع کتیبه‌های روایی در دوره قاجار ابداع شده و یا دست کم مورد توجه سازندگان بناهای فاخر مذهبی و سلطنتی بوده‌اند.

حداقل ۴ نوع دیگر از این نمونه کتیبه‌ها که همه آنها مربوط به دوره ناصرالدین شاه هستند در حرم حضرت عبدالعظیم قرار دارند که درون مایه متن آنها روایتی تاریخی از همان دوره است.

بخشی از کتیبه‌ها

اکنون در عمارت چادرخانه کاخ گلستان نمایشگاهی از کتیبه‌های موجود در مخزن و سالن نمایش موزه آستان حضرت عبدالعظیم برپا شده است که تا دو هفته ادامه دارد.

آثاری برای تکمیل روایت قتل

برای تکمیل روایت قتل ناصرالدین شاه در کنار کتیبه‌ها، آثار دیگری نیز نمایش داده شده است. مانند دستمال آغشته به خون در توضیح این دستمال آمده: این پارچه در ابعاد ۲۸ در ۳۸ سانتی متر در سال ۱۳۰۲ به ثبت رسیده است. دکتر محمد شیخ در روز ترور، برای بند آوردن خون در جای گلوله فرو برد.

همچنین نوشته روی این دستمال بدین شرح است: دستمال شاه شهید است. که در هفدهم ذی القعده روز جمعه برای بستن خون دهان زخم که زیر پستان چپ خورده از جیبش در آورده کنار آن را پاره کرده به توی زخم داخل کردم که برای حرکت دادن جسد خون نیاید و این قسمت دیگر را به طور یادگار خون آلود نگه داشتم.

جعبه چوبی

اثر دیگر نمایش داده شده، جعبه خاتم کاری با درب کشویی شامل ۵۸ کتابچه جزو قرآن به ابعاد ۱۱.۵ در ۱۸.۲ سانتی متر با جلد چرمی است. این جعبه روی سنگ مزار ناصرالدین شاه قرار داشته و قرآن‌ها توسط مظفرالدین شاه قاجار وقف مقبره پدرش شده است.

جعبه چوبی دیگری در ابعاد ۲۳ در ۳۹ سانتی متر وجود دارد در توضیحات آن نیز آمده ۱۴ عدد کتابچه با جلد چرمی این جعبه که در آن مخمل بنفش تزئین شده چهار ضلع آن لولا دارد و باز می‌شود. جعبه روی سنگ مزار ناصرالدین شاه قرار داشته این قرآن‌ها توسط اعتماد الحرم وقف مقبره شده است.

دفترچه خاطرات با ۴۳ برگ نوشته، آخرین یادداشت ثبت شده در دفترچه خاطرات ناصرالدین شاه است که در روز ۱۵ ذی القعده نوشته شده است به دین شرح: داودیه را بد نگاه داشته اند. از پهلوی سردرش با هزار صلوات گذشتیم که خراب نشود. همه جا خراب و کثیف و بد شده بود. از زرگنده دست خطی به صدراعظم نوشته بودیم. فراش سواره برده بود. اینجا توی صحرا جواب آورد. صدر اعظم امروز رفته بود ضرابخانه. برای سکه ذوالقرنین و مدال و اینها. یک فشنگ هم پول از همین سکه تازه برای ما فرستاده بود. خیلی خوب سکه کرده بودند. در داودیه پیاده شدیم و قهوه خوردیم و بعد سوار شدیم و رفتیم شهر.

منظور از سکه دو هزار دیناری مشهور به ذوالقرنین است که به مناسبت پنجاهمین سال سلطنت ضرب شده بود. بر روی آن عبارت السلطان ذوالقرنین ناصرالدین شاه قاجار به همراه برگ زیتون و بلوط و عبارت طهران و سال ۱۳۱۳ و در پشت آن مبلغ دو هزار دینار شیر و خورشید برگ زیتون و بلوط و تصویر تاج کیانی نقش بسته بود.

مبل چوبی

مبل چوبی قهوه‌ای با رویه کوبی پارچه کرم رنگ نیز صندلی مشهوری است که ناصرالدین شاه را پس از مضروب شدن روی آن نشاندند. این صندلی توسط خانواده بدر لشگری در سال ۱۳۸۱ به کاخ گلستان اهدا شد.

ناگفته نماند که از آثار به جا مانده از روز قتل، یک کالسکه نیز در موزه خودروهای تاریخی ایران به جا مانده و اکنون در این موزه نمایش داده شده است.

کد خبر 5837842 فاطمه کریمی

منبع: مهر

کلیدواژه: ناصرالدین شاه کاخ گلستان نمايشگاه عكس قوه قضاییه دستگیری سازمان هواشناسی هلال احمر جمهوری اسلامی ایران شهر تهران سازمان تامین اجتماعی زنان سرقت دستگیری سارق امداد رسانی قاچاق محمد گودرزی خانواده زورگیری حرم حضرت عبدالعظیم ناصرالدین شاه کتیبه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۲۳۶۹۰۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

اسرار مخفی گورهای تاریخی افشا شدند

به گزارش گروه فرهنگی ایسکانیوز، گورهای انسان‌ها از تلخ‌ترین و البته مهم‌ترین بقایای به‌جامانده از دنیای باستان‌ اند و مردم به روش‌های مختلفی در آن دفن می‌شدند، از خاکسپاری در داخل اهرام عظیم گرفته تا انداختن جسد در باتلاق، روش دفن و خاکسپاری مردم در دوره‌ها و نقاط مختلف جهان گوناگون بوده است.

بیشتر بخوانید: زاکانی: ماجرای پارک قیطریه هیاهو بر سر هیچ است

در برخی موارد، مردم می‌ترسیدند مرده‌ها زنده شوند و آسیب بزنند، در نتیجه گاهی اجساد را قطع عضو می‌کردند و یا آنها را می‌بستند.

در ادامه، منتخبی از این گورها را که «لایو ساینس» شناسانده و بخش نخست آن چندی پیش منتشر شد، معرفی می‌شود:

«پسوسنس یکم»

«پسوسنس یکم» فرعونی بود که در طول سلسله بیست‌ویکم مصر، یعنی در حدود ۳۱۰۰ سال پیش حکومت می‌کرد. در سال ۱۹۴۰ میلادی بود که مقبره او در شهر باستانی «تانیس» ‌کشف شد. او را با نقابی از جنس طلا به خاک سپرده بودند. درونی‌ترین تابوت در تابوت‌دان او از نقره ساخته شده بود، از این‌رو برخی از نویسندگان امروزی، «سوسنس یکم» ‌را «فرعون نقره‌ای» نامیده‌اند. اشیاء مخصوص خاکسپاری نفیسی از جمله گردنبند و دستبند ساخته‌شده از فلزات گرانبها و جواهرات نیز در این مقبره کشف شد. با وجود تمام این آثار چمشگیر، کشف این مقبره در مقایسه با کشف مقبره «توت عنخ آمون» مورد توجه مردم قرار نگرفت که البته بخشی از آن به دلیل کشف مقبره «پسوسنس یکم» در دوران جنگ جهانی دوم بود.

«مقبره آمفیپولیس»

مقبره آمفیپولیس که قدمت آن به قرن چهارم پیش از میلاد بازمی‌گردد، ‌ در «مقدونیه» ‌واقع در یونان ساخته شده است و در طراحی آن جزئیات زیادی به کار رفته است. ابوالهول‌هایی در این مقبره قرار دارند که از دروازه‌ها حفاظت می‌کنند، همچنین مجسمه‌های زن و موزائیک‌های تصویرگر داستان‌های اساطیر یونانی نیز در آن قرار دارد. با اینکه بقایای دست‌کم پنج انسان در این مقبره کشف شده است، هویت این افراد یا اینکه مقبره برای چه کسی ساخته شده است، مشخص نیست. قدمت این مقبره به دوران «اسکندر مقدونی» ‌باز می‌گردد و این احتمال وجود دارد که برای یکی از اعضاء خانواده و یا یکی از دوستان او ساخته شده باشد.

«اوتسی مرد یخی»

بقایای یخ‌زده و سالم مردی که «اوتسی» نام گرفته است، به بیش از ۵۳۰۰ سال قبل تعلق دارد و توسط محققان در مرز ایتالیا و اتریش در سال ۱۹۹۱ میلادی پیدا شد. تحقیقات نشان داد که این مرد ۱.۶ متر قد داشته و در زمان مرگ حدودا ۴۵ ساله بوده است. او پس از اصابت یک تیر جان خود را از دست داده است. همچنین اثری از یک زخم عمیق در دست راست او وجود دارد که احتمالا حین جلوگیری از اصابت تیر ایجاد شده است.

«مقبره‌های سلطنتی اور» ‌

مقبره‌های سلطنتی «اور» که به حوالی ۴۵۰۰ سال قبل تعلق دارند، از حدود ۱۶ مقبره تشکیل شده‌اند که به افراد سطلنتی یا اشراف‌زادگان جامعه تعلق داشتند. این افراد به همراه اشیاء‌ نفیسی از جمله سربند، ‌گردنبند و گوشواره دفن شده بودند. از جمله اشیاء قابل‌توجهی که در این مکان کشف شده است به یک چنگ می‌توان اشاره کرد که به شکل سر یک گاو نر طراحی شده بود. در نزدیکی این مقبره‌های سلطنتی همچنین افرادی به همراه اشیاء خاکسپاری به مراتب ساده‌تر دفن شده بودند.

«قبرهای چاتال‌هویوک»

قدمت محطوطه «چاتال‌هویوک» در ترکیه به بیش از ۹هزار سال بازمی‌گردد و این محوطه یکی از قدیمی‌ترین سکونتگاه‌های کره زمین شناخته می‌شود. در این سکونتگاه هیچ خیابانی وجود ندارد و ساختمان‌ها به اندازه‌ای به یکدیگر نزدیک بودند که مردم با استفاده از نردبان‌های روی سقف، وارد آن‌ها می‌شدند. باستان‌شناسان همچنین به این نتیجه رسیدند که مردم در زیر ساختمان‌ها دفن می‌شدند و در برخی از موارد تا ۳۰ نفر در زیر یک ساختمان دفن می‌شد. در سال ۲۰۱۱ میلادی نتایج یک تحقیق نشان داد افرادی که زیر ساختمان‌ها دفن می‌شدند، اغلب از لحاظ بیولوژیکی با یکدیگر رابطه نداشتند که نشان می‌دهد خویشاوندی عامل مهمی در انتخاب محل دفن نبوده است.

«تابوت‌دان‌ پایان دنیا» ‌

در سال ۲۰۱۸ گروهی از باستان‌شناسان یک تابوت‌دان سیاه و گرانیتی در ابعاد ۲.۷ در ۱.۵ در ۱.۸ متر را در اسکندریه واقع در یونان کشف کردند. کشف این تابوت بسیار مورد توجه قرار گرفت و برخی در فضای مجازی این موضوع را مطرح کردند که باز کردن تابوت می‌تواند نفرینی را رها کند که ممکن به پایان رسیدن دنیا منجر شود. زمانی که باستان‌شناسان در این تابوت باز کردند، دریافتند که آب فاضلاب به درون آن راه یافته است. کاوشگران همچنین بقایای سه انسان به همراه حکاکی‌هایی روی ورقه‌های طلا پیدا کردند. قدمت تابوت‌دان به حوالی بعد از فتح این مکان توسط «اسکندر مقدونی» ‌ در سال ۳۳۲ پیش از میلاد بازمی‌گردد، اما مشخص نیست که این تابوت‌دان برای چه کسی ساخته شده است.

«مقبره سن پیتر»

مقبره «سن پیتر» در زیر محراب کلیسای سنت پیتر در واتیکان واقع شده است، یعنی نزدیک به منطقه‌ای که اعتقاد بر این است که او در قرن اول پس از میلاد به صلیب کشیده شده است. چندین قبر با بقایای انسان در داخل مقبره قرار دارد، همچنین مجموعه‌ای از استخوان‌ها در این مکان وجود دارد که برخی معتقدند به «سن پیتر» تعلق دارد.

«مقبره سئوس سوم» ‌

«سئوس سوم» ‌(Seuthes III)، پادشاه «ادروسی»، ‌ قلمرویی واقع در «تراکیه» (سرزمینی در جنوب شرق اروپا) بود که در طول قرن چهارم پیش از میلاد حکومت می‌کرد. این پادشاه زمانی که در گذشت، در مکانی که اکنون مرکز بلغارستان محسوب می‌شود، دفن شد. در مقبره او اشیاء خاکسپاری مختلفی از جمله یک تاج طلا، جام طلا، سلاح، سپر و یک کلاه‌خود برنز و یک سردیس برنزی که احتمالا تصویرگر خود شاه است، وجود داشت. مقبره او زیر تپه‌ای به ارتفاع ۲۰ متر و قطر ۹۰ متر قرار دارد.

«مقبره هادریان» ‌

مقبره هادریان که در رم واقع شده است، مقبره‌ای است که برای «هادریان»، ‌امپراتور روم ساخته شده است و در آن خاکستر این امپراتور، همسر و تعدادی از جانشینانش نگهداری می‌شود. این ساختمانِ استوانه‌ای ۵۰ متر ارتفاع دارد و بعدها به قلعه‌ای تبدیل شد که در مقطعی توسط پاپ مورد استفاده قرار گرفت. این مکان اکنون یک موزه را در خود جای داده است.

«تئودوریک بزرگ»

مقبره تئودوریک برای «تئودوریک بزرگ» (حکومت در حدود ۴۷۱ تا ۵۲۶ پس از میلاد) ساخته شد که پادشاه «استروگوت‌ها» بود. این مقبره یک سازه مدور واقع در «راونا» در ایتالیا است. این سازه دو طبقه ۱۵ متر ارتفاع و ۱۱ متر قطر دارد و از دست‌کم ۲۳۰ تن سنگ ساخته شده و سقف آن به صورت گنبدی طراحی شده است. پس از اینکه امپراتوری بیزانس در سال ۵۴۰ «استروگوت‌ها» را شکست داد، آنها بقایای تئودوریک را برداشتند و مقبره را به کلیسا تبدیل کردند.

«هرم جوزر» ‌

«جوزر»، یکی از فرعون‌های مصر بود که حدود ۴۷۰۰سال قبل حکومت کرد. او یک هرم پلکانی را در «سقاره» ساخت. این هرم نخستین هرمی بود که در مصر ساخته شد و ارتفاع آن به ۶۰ متر می‌رسید و در مجموع از ۶ طبقه پلکانی تشکیل شده بود. تونل‌هایی که زیر این هرم ساخته شده است یک هزارتو به طول ۵.۵ کیلومتر را تشکیل می‌دهد و داخل آن‌ها یک اتاقک خاکسپاری قرار دارد که «جوزر» در آن دفن شده است. با اینکه اثری از مومیایی او وجود ندارد، اما ۳۲ تکه از تابوت‌دان گرانیتی فرعون در این اتاقک پیدا شد.

«مقبره سلطنتی مایا» ‌

در ژانویه سال ۲۰۲۴ باستان‌شناسانی از دانشگاه تولین از کشف مقبره ۱۷۰۰ساله یک پادشاه «مایا» در محوطه‌ای واقع در «چوچکیتام» (Chochkitam) در «گواتمالا» خبر دادند. در این مقبره یک نقاب یشم، صدف نرمتنان و طراحی‌ها و کنده‌کاری‌هایی روی استخوان ران انسان پیدا شد. یکی از این کنده‌کاری‌ها فردی شبیه به یک پادشاه را به تصویر می‌کشد که یک نقاب یشم شبیه به آنچه را که در مقبره پیدا شده است، دست دارد. نوشته‌های کشف‌شده نیز به پدر و پدربزرگ پادشاه اشاره دارند و آنها را به حکمرانان شهرهای «تیکال» و «تئوتیئواکان» مرتبط می‌کنند.

منبع: ایسنا

انتهای پیام/

کد خبر: 1229188 برچسب‌ها گردشگری